Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2011

"Πώς έφτιαξα τα ΜΑΤ" ΜΕΡΟΣ Β'


Μεταλλάξεις του "εσωτερικού εχθρού"

Μια πλευρά του κατασταλτικού εκσυγχρονισμού στα χρόνια της Μεταπολίτευσης αποτυπώνεται στις διαδοχικές εκδόσεις του βιβλίου του Ηλία Ψυχογιού. Αναφερόμαστε στην εικόνα του "εσωτερικού εχθρού" που αντιμετωπίζουν οι άντρες των ΜΑΤ. Παρά τον τεχνικό τους χαρακτήρα, τα εκπαιδευτικά αυτά εγχειρίδα περιέχουν (κυρίως στην εισαγωγή τους) μια συνοπτική αλλά αρκετά εύγλωττη περιγραφή αυτής της μετάλλαξης.

Το πρώτο εγχειρίδιο κυκλοφόρησε το 1966, μετά τα Ιουλιανά. Η αναφορά στον "εχθρό" είναι εδώ μάλλον συμβατική -κι οπωσδήποτε εναρμονισμένη με τον επίσημο αντικομμουνισμό της εποχής. Αντίπαλος είναι το ΚΚΕ και στόχος της αστυνομίας η προστασία του απειλούμενου κοινωνικού καθεστώτος:

"Η Αστυνομία έχει ως κυρίαν αποστολήν την πρόληψιν και καταστολήν των εγκλημάτων ως και την διασφάλισιν της ησυχίας, ειρήνης και τάξεως. Η ειρήνη όμως, η ησυχία και τάξις, συχνά διαταράσσονται υπό συναθροίσεων, διαδηλώσεων και άλλων οχλοκρατικών εκδηλώσεων. Γνωστή είναι εις πάντας η καταστροφική δύναμις του όχλου, ιδια όταν το κινούν ελατήριον είναι πολιτικόν ή οικονομικόν.

Κατά την αντιμετώπισιν των συναθροίσεων, δεν πρέπει να διαφεύγη της προσοχής των Αστυνομικών ότι αύται αποτελούν το σπουδαιότερον μέσον εις χείρας των κομμουνιστών προς επικράτησιν των ανατρεπτικών των σχεδίων εις βάρος της καθεστηκυίας τάξεως.

Ούτοι δρουν βάσει προδιαγεγραμμένου σχεδίου, όπερ κατατείνει εις το να παρασύρη τους συναθροισθέντας εις πράξεις αντιβαινούσας προς τους αρχικούς σκοπούς της συναθροίσεως, επί τω τέλει όπως, δια των μεμονωμένων ή ομαδικών πράξεων βίας κατά προσώπων ή πραγμάτων υπό του πλήθους, προκαλέσουν την βιαίαν επέμβασιν της Αστυνομίας, ήτις επέμβασις δυνατόν να εξερεθίση το πλήθος και διεγείρη τούτο κατά της Αρχής" ("Συναθροίσεις και οχλοκρατικαί εκδηλώσεις. Αντιμετώπισις αυτών", Αθήναι 1966, σ.3-4).

Οι διατυπώσεις αυτές επαναλαμβάνονται κατά λέξη και στη δεύτερη εκδοχή του εγχειριδίου, που κυκλοφόρησε επί δικτατορίας ("Οχλοκρατικαί εκδηλώσεις. Δακρυγόνα", Αθήναι 1969, σ.3-4). Η εικονογράφηση και των δυο βιβλίων προέρχεται σχεδόν στο σύνολό της από τα Ιουλιανά.

Μετά το καλοκαίρι του 1974 και τη νομιμοποίηση των δυο ΚΚΕ, ο "εσωτερικός εχθρός" μετατοπίζεται πια στο πρόσωπο των "εξτρεμιστών" και των "αναρχικών στοιχείων", που αμφισβητούν τις μεταπολιτευτικές ισορροπίες:

"Αι δημόσιαι συναθροίσεις απετέλεσαν και θα αποτελούν πάντοτε αφορμάς εις τα εξτρεμιστικά και αναρχικά στοιχεία να μεταβάλλουν τας ειρηνικάς συναθροίσεις εις ταραχώδεις και ούτω να επιτυγχάνουν άλλους σκοπούς και όχι τους τιθεμένους υπό των οργανωτών αυτών" ("Δημόσιαι συναθροίσεις και αντιμετώπισις αυτών υπό της Αστυνομίας", Αθήναι 1977, σ.3). Η ίδια διατύπωση επαναλαμβάνεται αυτούσια και στην τελική μορφή του εγχειριδίου, το 1979.

Η εκδοχή του 1977 παραθέτει συγκεκριμένα φωτογραφικά παραδείγματα "ειρηνικών" και "οχλοκρατικών" συναθροίσεων. Ως "ειρηνικές" αποτυπώνονται μια μαζική πορεία της Μεταπολίτευσης (σ.7), το γιουχάισμα της προεκλογικής ομιλίας του Γαρουφαλιά (σ.9) και μια συγκέντρωση του ΚΚΕ Εσωτερικού (σ.15). Ως "οχλοκρατικές", τα προδικτατορικά επεισόδια του Παναθηναϊκού (1964), τα Ιουλιανά του 1965 και οι μεταπολιτευτικές συγκρούσεις της 23ης Ιουλίου 1975 και της 25ης Μαΐου 1976.

Μια γλαφυρή περιγραφή της ανάδυσης ενός νέου εχθρού θα γίνει επίσης στο τελευταίο βιβλίο, κατά την περιγραφή της απαγορευμένης τέταρτης πορείας του Πολυτεχνείου (26.11.77): "Την 20.00 ώραν, μία ομάς, αποτελουμένη από 700-800 περίπου άτομα, κινούμενη από το Πολυτεχνείον επί της οδού Πατησίων, εβάδιζεν προς την οδόν Σταδίου. Τα μέλη της ομάδος εκραύγαζαν συνθήματα ως 'φωτιά στην ...', 'θάνατος στους ...' (όλα τα συνθήματα δηλαδή ήσαν φωτιά και θάνατος). Ολοι αυτοί ήσαν αναρχικοί" (σ.124).

Ακολούθησε η περικύκλωση των διαδηλωτών και το λιάνισμά τους από τα ΜΑΤ. "Οι αναρχικοί", πανηγυρίζει ο κ. Ψυχογιός, "έλαβαν ένα καλό μάθημα. Αντελήφθησαν εκείνην την βραδυά, ότι το Κράτος είναι πανίσχυρον και όποιος αντιτάσσεται προς τας επιταγάς του, υφίσταται σοβαράς συνεπείας" (σ.126).

Οι λύκοι και τ' αρνάκια

Από το τελευταίο βιβλίο του Ηλία Ψυχογιού, παραθέτουμε αυτούσιο ένα τυπικό παράδειγμα αντιμετώπισης συναθροίσεων. Αν μη τι άλλο, αποτυπώνει εύγλωττα τις ισορροπίες και τα όρια της Μεταπολίτευσης. Οπως διαπιστώνουμε από τη συγκεκριμένη αφήγηση, που μόνο για συμπάθεια προς τους διαδηλωτές δεν μπορεί να κατηγορηθεί, ακόμη κι η απόλυτα ειρηνική άσκηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων των πολιτών, κάθε άλλο παρά δεδομένη μπορούσε να θεωρηθεί.

"Ενα απόγευμα του θέρους 1977, ομάς οπαδών ενός πολιτικού κόμματος, κατόπιν μυστικής ατομικής ειδοποιήσεως, συνεκρότησαν αιφνιδίως συγκέντρωσιν, αποτελουμένην από 700 περίπου άτομα, έξω από την Αργεντινήν Πρεσβείαν, εις οδόν Βασ. Σοφίας.

Μόλις συνεκεντρώθησαν, άνοιξαν τα πλακάτ με τα συνθήματά των και εφώναζαν τα ίδια συνθήματα δια να τα ακούσουν μάλλον οι περαστικοί και όχι ο Πρέσβης, διότι, λόγω της ώρας, η Πρεσβεία ήτο κλειστή.

Το περιστατικόν ανεφέρθη αμέσως εις την Αστυνομικήν Διεύθυνσιν υπό της Φρουράς της Πρεσβείας και διετάχθη η κινητοποίησις των Αστυνομικών Μονάδων επιφυλακής (ΜΑΤ και άλλων).

Ο καταφθάσας επικεφαλής Αστυνόμος, εκάλεσε τους συγκεντρωθέντας να διαλυθούν και απομακρυνθούν από εκεί.

Η απάντησις εκ μέρους του Αρχηγού της ομάδος ήτο η εξής: 'Σύμφωνα με το Σύνταγμα, έχουμε το δικαίωμα να συγκεντρωνόμαστε ησύχως και αόπλως. Εφ' όσον λοιπόν είμαστε ήσυχοι και άοπλοι, δεν έχετε δικαίωμα να μας διαλύσετε'.

Ο Αστυνόμος μετά την δήλωσιν αυτή του Αρχηγού της ομάδος, ευρέθη εις αμηχανίαν και εζήτησεν οδηγίας από την Αστυν. Διεύθυνσιν. Του εδόθησαν οδηγίαι και εκάλεσε τους συγκεντρωμένους να απομακρυνθούν, διότι διετάρρασσαν την μεσημβρινήν ησυχίαν.

Επ' αυτού έλαβεν, από τον Αρχηγόν, την εξής απάντησιν: 'Εντάξει, κύριε Αστυνόμε, αφού αυτός είναι ο λόγος που μας προσκαλείτε να φύγωμε, θα παύσωμε να φωνάζωμε', και έδωσε αμέσως εντολήν εις τους συγκεντρωμένους να μη φωνάζουν και διαταράσσουν την μεσημβρινήν ησυχίαν. Αυτοί υπήκουσαν. Ανοιξαν τα πλακάτ με τα συνθήματά των και παρέμειναν ακίνητοι και αμίλητοι έξω από το κτίριον της Πρεσβείας.

Κατόπιν της στάσεως αυτής των συγκεντρωθέντων, ο Αστυνόμος ευρέθη και πάλιν εις δύσκολον θέσιν. Εζήτησεν και έλαβε νέας οδηγίας, από την Αστυνομικήν Διεύθυνσιν. Τους συνέστησε να φύγουν, διότι εμπόδιζαν την κυκλοφορίαν των πεζών.

Και νέα έκπληξις επερίμενε τον Αστυνόμον.

Οι συγκεντρωμένοι επήγαν και εστάθηκαν πλησίον της οικοδομικής γραμμής, ώστε να μην εμποδίζουν την κίνησιν των πεζών.

Κατόπιν και αυτής της συμπεριφοράς του πλήθους, άλλη δικαιολογία επεμβάσεως της Αστυνομίας δεν υπήρχεν, ειμή μόνον η τήρησις της διαδικασίας διαλύσεως την οποίαν προβλέπουν οι νόμοι.

Αμέσως μετέβη εις τον τόπον ο εκπρόσωπος του Αστυν. Δ/ντού, κομίζων και την απαγορευτικήν απόφασιν της συγκεντρώσεως, ο Εισαγγελεύς και ο Υπάλληλος της Νομαρχίας. Μόλις το πλήθος εκλήθη άπαξ προς διάλυσιν, συνεμορφώθη αμέσως και διελύθη εντός ολίγων δευτερολέπτων. Δεν ανέμενεν δευτέραν πρόσκλησιν προς διάλυσιν, φοβούμενον προφανώς την διενέργειαν συλλήψεων πριν κληθεί δια τρίτην φοράν.

Ετσι η ομάς αυτή έκαμε την δημοσίαν εμφάνισίν της, εδημιούργησεν τας εντυπώσεις της και όταν αντελήφθη ότι ο κίνδυνος ευρίσκεται 'επί θύραις', διελύθη αμέσως, ώστε να μην δώσει την ευκαιρίαν εις την Αστυνομίαν να τους συλλάβει δια παράβασιν του άρθρου 171 του Ποιν. Κώδικος" ("Δημόσιαι συναθροίσεις", Αθήναι 1979, σ.114-6).

Για την Ιστορία και μόνο, αναφέρουμε ότι το αδίκημα του άρθρου 171 τιτλοφορείται "θρασύτης κατά της Αρχής"...ΠΗΓΗ: IOSPRESS.COM

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου